De energietransitie in en om de haven van Den Helder is in volle gang en daarbij is een belangrijke rol weggelegd voor waterstof. Tijdens een boeiende aflevering van H2 Kenniscafé, vorige week donderdag bij innovatiecentrum METIP in Den Helder, werden de ruim vijftig bezoekers bijgepraat over een aantal bijzondere projecten. Verder gaf Omgevingsdienst NZKG praktische tips voor een soepele vergunningsaanvraag èn vond de kick-off plaats van het Europese waterstofproject North Sea Hydrogen Valley Ports.
Na een introductie van het programma door Giulietta Cohen (Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord) trapte Katja Naber – Van der Aa, commercieel manager Port of Den Helder (PoDH), de avond af. Energietransitie is gelijk aan haventransitie, hield ze de gasten voor. Om de havenactiviteiten te verduurzamen moet er veel gebeuren, zoals faciliteiten voor het bunkeren van duurzame brandstoffen en het aanbieden van duurzame walstroom. Een belangrijk onderdeel is Zephyros, een project dat wordt uitgevoerd in de haven van Den Helder en dat zich richt op het ontwikkelen van de gehele keten voor groene waterstof; van lokale productie tot aan de afgifte van via een uniek waterstoftankstation.
Vervolgens was het aan Yusuf Kilic van Statkraft Nederland om de bezoekers bij te praten over de laatste ontwikkelingen rond de voorgenomen bouw door Statkraft van een elektrolyser in Den Helder. Statkrafts eerste elektrolyser in Nederland komt aan de Oostoever en zet opgewekte hernieuwbare stroom om in groene waterstof, waarmee het in eerste instantie groene waterstof beschikbaar maakt voor de lokale afnemers.
Statkraft wil het project stapsgewijs realiseren, met Zephyros als startpunt. Ging het aanvankelijk om een 1-2 Megawatt elektrolyser, inmiddels is dit plan naar boven bijgesteld naar een 6 Megawatt elektrolyser (ongeveer het jaarlijks verbruik van 10-20 binnenvaartschepen). Doel is uiteindelijk op te schalen naar 150 MW (circa 45 schepen). Kilic merkte op bij de voortgang van het project voortdurend in contact te staan met de omgeving. De start van Fase 1 staat gepland voor eind 2027, de vergunningsaanvraag is ingediend.
Een van de afnemers van de met duurzaam opgewekte energie geproduceerde waterstof is TEAL Mobility, een joint-venture die Total Energies en Air Liquide onlangs hebben opgezet voor de realisatie en exploitatie van een internationaal netwerk van waterstof tankstations. De plannen zijn ambitieus. TEAL Mobility wil de komende tien jaar een netwerk van honderd waterstof tankstations voor vrachtwagens langs Europese transportroutes realiseren.
De eerste twaalf stations zijn al operationeel, waarvan vijf in Nederland. In voorbereiding is een station bij Kooijhaven, die in de loop van volgend jaar waterstof gaat leveren. Het wordt een uniek exemplaar, vertelde Saša Marinić van TEAL Mobility. Uniek omdat het afgiftepunt niet alleen mobiel verkeer maar ook scheepvaart van waterstof gaat voorzien. Dat heeft overigens wel enkele complicaties tot gevolg, zoals de lengte die de waterstofleiding gaat krijgen. Om de waterstof onder druk bij de schepen te brengen, moet een leiding van tientallen meters onder de kade door worden aangelegd.
Willen we vaart maken met de energietransitie, dan is het belangrijk dat er geen onnodige vertraging ontstaat bij het vergunningsaanvragen. Helaas leert de ervaring dat dit niet altijd het geval is. Om hierin verbetering te brengen heeft de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD NZKG) een Q&A opgesteld – mede gebaseerd op input vanuit Fieldlab Waterstof in Agri – die antwoord geeft op de belangrijkste vragen van ondernemers.
In zijn presentatie deelde Aldert Kluft (OD NZKG) enkele praktische adviezen. Daarbij viel vooral het belang op van een zorgvuldige voorbereiding. Interessant was verder de case van het loonbedrijf dat een windmolen wil plaatsen. “Mogelijk wil dit bedrijf ook energie opslaan en waterstof produceren. In dat geval hebben ze een elektrolyser nodig, maar waarschijnlijk ook opslag of overslag. Is dat inderdaad het geval, dan heb je een compressor nodig, wat weer geluid produceert. Het lijkt eenvoudig, toch heeft dit project invloed op uiteenlopende omgevingsfactoren.”
Bij wijze van afsluiting van het inhoudelijke gedeelte van het programma was er de kick-off van North Sea Hydrogen Valley Ports (NS H2V Ports). In dit project werkt New Energy Coalition met diverse internationale partners en Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord samen aan een waterstof Masterplan voor de havens van Den Helder, Esbjerg, Bremen en Brest. Behalve over productie van waterstof en aanleg van infrastructuur, gaat het onder andere ook over het ontwikkelen van schepen die op waterstof varen. Een mooi voorbeeld van internationale samenwerking, waarbij kennis en ervaring worden gedeeld om risico’s te verkleinen en de maritieme energietransitie te versnellen.
Het H2 Kenniscafé is een gezamenlijk initiatief van New Energy Coalition en Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord en is onderdeel van het programma van de Regio Deal Maritiem cluster Kop van Noord-Holland. Kom in contact met andere bezoekers, ga met elkaar in gesprek, wissel ideeën uit en kom samen tot concrete oplossingen en initiatieven! Wil je erbij zijn? Meld je aan als lid van de WaterstofNHN community.
