Nederland klimaatneutraal in 2050. Op weg naar het bereiken van dit ambitieuze doel, zal waterstof een belangrijke bijdrage leveren. Welke rol kan waterstofregio Noord-Holland hierin spelen? Die vraag stond centraal tijdens het waterstofcongres dat Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord (NHN) organiseerde tijdens Sail Den Helder.
Meer dan 250 bezoekers werden deze dag meegenomen in de regionale ontwikkelingen op het gebied van waterstof, met als hoogtepunt de uitreiking van de Hydrogen Valley-status aan Noord-Holland. Deze status is een Europese toekenning voor regio’s die zich op een onderscheidende manier inzetten voor het ontwikkelen van een energiesysteem op basis van duurzame waterstof. Inmiddels zijn er wereldwijd tachtig waterstofregio’s geïdentificeerd, waarvan de meeste in Europa. Met de H2Valley-status krijgt Noord-Holland betere toegang tot kennis en financiering vanuit Europa, wat voor een versnelling kan zorgen om de energievoorziening te verduurzamen.
Na een warm welkom van wethouder Peter van Diepen (duurzaamheid & energietransitie) sprak minister Rob Jetten de bezoekers toe middels een videoboodschap. “Het kabinet wil de productie en het gebruik van duurzame waterstof verder helpen ontwikkelen. Jullie regio biedt hiervoor meerdere aanknopingspunten: voor de productie en aanlanging van duurzame waterstof in Den Helder, voor import via de zeehavens en toepassing van waterstof in het Noordzeekanaalgebied. Daarmee vertegenwoordigt deze Hydrogen Valley de hele keten. Ik ben benieuwd hoe Noord-Holland kan bijdragen aan de Nederlandse èn Europese ambities op waterstofgebied.”
Gijs Postma van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat nam de aanwezigen vervolgens mee in de enorme opgave die schuilgaat achter de energietransitie. Hij presenteerde een overzicht van verschillende subsidiestromen en ging in op de mogelijkheid om waterstof te importeren. “Voor 2030 willen we deze importstromen op gang hebben, waar mogelijk samen met buurlanden.”
Groene waterstof heeft de voorkeur, maar dit zal worden gecombineerd met blauwe waterstof waarbij de CO2 die vrijkomt bij de productie ondergronds wordt opgeslagen. “Juist door groene en blauwe waterstof te combineren, helpen we de ontwikkeling vooruit en kunnen we het proces versnellen.”
Rene Peters (TNO) ging in zijn presentatie uitvoerig in op de rol en het belang van de Noordzee bij de energietransitie. Hij presenteerde een integrale aanpak met een combinatie van CO2-opslag, energie-eilanden en offshore platforms. Vervolgens is er infrastructuur nodig om de opgewekte energie aan land te brengen. Deels kunnen hiervoor bestaande (aardgas)pijpleidingen worden gebruikt die aansluiten op het Europese gasleidingennetwerk op land, de zogeheten ‘H2 Backbone’.
Peters hield een warm pleidooi voor de uitbreiding van deze infrastructuur, waarbij energiehubs worden ontwikkeld en grote windparken op land en op zee worden verbonden. “Er is een integrale visie nodig van de Noordzeelanden om tot een optimale infrastructuur te komen die aansluit bij de ambities.”
Hoogtepunt was de uitreiking van de Hydrogen Valley-status. Die eervolle taak was toebedeeld aan Matthijs Soede, sr beleidsadviseur bij de Europese Commissie en directeur van de Clean Hydrogen Mission. In zijn inleidende verhaal sprak de beleidsadviseur waarderende woorden over de inzet van de provincie Noord-Holland voor het behalen van de klimaatdoelen. “Deze regio is van ‘waterland’ naar ‘waterstofland’ gegaan en slaagt er nu al in om een grote hoeveelheid groene energie van zee af te halen. Noord-Holland is een regio die van aanpakken weet en met beide benen op de grond staat.”
Vervolgens werd gedeputeerde Edward Stigter van de provincie Noord-Holland, op het podium geroepen om het certificaat in ontvangst te nemen. Soede drukte Stigter hierbij op het hart om voor het realiseren van de waterstoftransitie vooral de samenwerking te zoeken met andere belanghebbenden. “En vergeet daarbij niet de kennispartijen en het onderwijs.”
De Hydrogen Valley-status voor Noord-Holland werd gerealiseerd dankzij intensieve samenwerking tussen het Noordzeekaalgebied (NZKG) en het Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord, met ondersteuning door de New Energy Coalition. In een gezamenlijke presentatie namen Esther Zijl (ONHN) en Ingrid Post (NZKG) het publiek mee langs een selectie van meer dan 30 waterstofprojecten. Een van de projecten is Duwaal in de Wieringermeer. Daarbij gaat het om een windmolen die waterstof produceert en al levert aan twee tankstations voor vrachtverkeer.
Een recente ontwikkeling is het Fieldlab Waterstof in Agri dat deze maand van start gaat en waarbinnen kennis en ervaring wordt gedeeld en pilots worden uitgevoerd met de productie, opslag en het gebruik van waterstof in het agrarische bedrijf. Een ander mooi voorbeeld is de vergroening van staalproductie bij Tata Steel en de productie van duurzame brandstoffen in de haven van Amsterdam.
Na een korte pauze begeleidde dagvoorzitter Nienke Homan een tweetal paneldiscussies. Als eerste ging het over hergebruik van bestaande aardgasleidingen voor transport van waterstof. De conclusie was dat hergebruik een voorwaarde om de gewenste CO2-reductie te behalen.
Simeon Molenaar (NAM) nam de zaal mee in een grootschalig project: de voorgenomen bouw van H2Gateway. Deze fabriek moet 400 kiloton blauwe waterstof per jaar gaan maken. Een uitkomst om de overstap te maken zolang er niet genoeg groene waterstof beschikbaar is, concludeerde het panel. “H2Gateway is dan een belangrijke, drijvende kracht achter de energietransitie.”
Via het livestreamplatform NHNEXT kijk je het tweede deel van het congres, met onder andere de Hydrogen Valley-status overhandiging en de paneldiscussies terug. Klik hier om de stream te bekijken.
Tekst: Monique Ooms
Fotografie: Peter van Aalst en eigen foto’s
