In de Wieringermeer zal de komende jaren een grote stijging zichtbaar zijn in zowel het gebruik als de productie van elektriciteit. Zelfs met de geplande verzwaringen is de verwachting dat het elektriciteitsnet de verwachte groei niet aan zal kunnen. Waterstof kan hier een oplossing bieden.
De beperkte capaciteit van het netwerk heeft als gevolg dat de energietransitie en de economische groei in de regio stagneert omdat er onvoldoende capaciteit beschikbaar zal zijn voor bedrijven om zich te vestigen, te verduurzamen of te groeien. Daarbij komt dat er verschillende bedrijven in de regio zijn gevestigd, van wie het energieverbruik lastig is te elektrificeren met bijvoorbeeld warmtepompen en elektrische voertuigen.
Voorbeelden zijn logistieke bedrijven en bedrijven met een hoog energie verbruik zoals de glastuinbouw en datacenters. Voor deze gebruikers is waterstof één van de oplossingen om het energiesysteem te verduurzamen zonder het elektriciteitsnet verder te belasten.
De productie en inzet van waterstof in de regio past in de provinciale ambitie om een waterstofeconomie te realiseren, creëert werkgelegenheid en vergroot de economische bedrijvigheid van de regio. In mei 2023 heeft de provincie Noord-Holland formeel de status “Hydrogen Valley” verkregen van de Europese Commissie en eerder ondertekenden Hollands Kroon, de West-Friese gemeenten en transportbedrijven het convenant waterstof in zware mobiliteit. Daarnaast zal de Europese waterstof backbone Middenmeer doorkruisen waarbij de mogelijkheid wordt geboden om overtollige geproduceerde waterstof in te voeden of tekorten aan waterstof aan te vullen.
Gegeven de stijgende energievraag, de verduurzamingsambities en de (dreigende) transportschaarste zijn New Energy Coalition en Ontwikkelingsbedrijf NHN nauw betrokken bij verschillende lokale waterstof initiatieven.
In het project DUWAAL lanceerde waterstofproducent HYGRO samen met TNO het concept van een ‘waterstofmolen’. De waterstofmolen is een windmolen met geïntegreerde elektrolyser om direct in de molen waterstof te produceren. Het project resulteert in een vermindering van de kosten in de waterstofketen en bevorderd een snellere adoptie van het gebruik van waterstof in de zware mobiliteit sector.
HYGRO kreeg recent bijna 12 miljoen euro subsidie om de keten van duurzame waterstofproductie tot en met afzet in het wegtransport op gang te helpen.
Onder het motto “van wind tot wiel” wordt er gewerkt aan een serie deelprojecten op het gebied van mobiliteit. Zo werd in 2022 een waterstoftankstation bij AVIA Marees in Kolhorn gerealiseerd, het eerste waterstofstation in de Kop van Noord Holland!
De waterstofproductie bij windmolens en levering van waterstof aan in totaal 5 lokale waterstof tankstations zal zorgen voor voldoende waterstof om 50 tot 80 waterstof elektrische vrachtwagens in de regio op groene waterstof te laten rijden. Dit staat gelijk vaan 2.500 tot 5.000 waterstof elektrische personen auto’s die 20.000 kilometers per jaar rijden. Deze initiatieven geven een mooie doorkijk naar de energie infrastructuur van de toekomst.
Binnen de agrarische sector zijn er ook vele afnamemogelijkheden van waterstof. De vraag die veel agrariërs in Noord-Holland Noord bezighoudt, is hoe de huidige energievraag verduurzaamd kan worden en hoe deze hernieuwbare energie optimaal benut kan worden in een gebied dat door netcongestie geraakt is. Waterstof zou de energiedrager kunnen zijn die deze twee vraagstukken samenbrengt.
Om deze vragen in de praktijk te toetsen wordt er in de regio gewerkt aan het fieldlab Waterstof in Agri. Het fieldlab biedt een praktijkomgeving voor toepassingen van waterstof in de agrarische sector. Agrarisch ondernemers doen hier in nauwe samenwerking met kennisinstellingen en overheden praktijkervaring op met toepassingen en infrastructuur voor gebruik van waterstof.
Onder aanvoering van New Energy Coalition en Alliander wordt er ook gewerkt aan de ontwikkeling en realisatie van een lokaal waterstofecosysteem op Agriport A7. Als onderdeel van dit project zal duurzaam opgewekte elektriciteit worden ingezet om groene waterstof te produceren. Deze waterstof wordt op locatie opgeslagen en zal enerzijds worden gebruikt om het fossiele brandstofverbruik van datacenters te reduceren en anderzijds om regionale tankstation houders en bedrijven te kunnen voorzien van een duurzame energiedrager. Daarbij zal de vrijkomende restwarmte van de elektrolyser en de brandstofcel worden ingevoerd in het lokale warmtenet van ECW Energy om het aardgasverbruik van de glastuinbouw, bedrijven en omwonenden te verminderen.
De realisatie van het waterstofecosysteem sluit naadloos aan bij de ambitie van Hollands Kroon om uiterlijk in 2050 klimaatneutraal te zijn. Daarnaast creëert het ecosysteem aanvullende werkgelegenheid in de omgeving en bevordert het de toekomstbestendigheid van de regio.
Het voorziene waterstofecosysteem zal gefaseerd tot realiteit worden gebracht. In een eerste fase, die medio 2025 gerealiseerd zal worden, zal er groene waterstof worden ingekocht (bijvoorbeeld vanuit de waterstofmolen van HYGRO) en ingezet ter vervanging van diesel aggregaten en om real-time groene stroom aan te kunnen bieden aan datacenters.
In de tweede fase – medio 2027 – zal het systeem worden uitgebreid met een eigen elektrolyser om de benodigde waterstof zelf te produceren uit groene stroom. In derde fase – medio 2029 – zal het systeem ook andere regionale afnemers (zoals tankstation houders) voorzien van groene waterstof. In deze configuratie zal het lokale waterstofecosysteem ook worden gekoppeld aan de waterstofbackbone om zo het volledige systeem te kunnen balanceren.
